راهنمای کشت سبزیجات در گلدان و باغچه

 راهنمای کشت سبزیجات در گلدان و باغچه

کشت بذر سبزیجات و پرورش آنها از جمله سرگرمی هایی است که طرفداران زیادی دارد و افراد زیادی تمایل دارند این کار را به خوبی انجام دهند. کشت بذر سبزیجات معمولا سخت نیست ولی نیاز دارد تا یک اصول اولیه را به خوبی بلد باشیم تا تلاشمان به نتیجه برسد و از محصول خود برداشت کنیم. در اینجا سعی می کنیم تا به طور کامل در مورد کاشت، داشت و برداشت سبزیجات در مقیاس کوچک گلدان و باغچه صحبت کنیم. پس از خواندن این مطلب بذر سبزیجاتی مانند شاهی، شوید، جعفری، ریحان، پیازچه، تره، گشنیز، مرزه و تربچه را می توانید به راحتی پرورش دهید. 

اولین فاکتوری را که باید مدنظر داشت تهیه بذر مناسب است. بذر سبزیجات مناسب بذری است که فاقد ناخالصی از جمله بذر سایر گیاهان و علف های هرز باشد و به خوبی جوانه بزند. سعی کنید همیشه بذری تهیه کنید که از تاریخ تولید آن بیشتر از دو سال نگذشته باشد زیرا قوه نامیه آن کاهش می یابد. در صورتی که بذر کیفیت نامناسبی داشته باشد ممکن است سبز نکند یا به خوبی سبز نکند که در اینصورت مجبور به کاشت مجدد هستیم. 

فاکتور بعدی خاک مناسب است. در صورتی که می خواهید در گلدان اقدام به کشت بذر سبزیجات کنید می توانید از بستر های کشت بسته بندی شده استفاده کنید. این بستر های کشت فاقد خاک هستند و از ترکیب موادی همچون کوکوپیت، پیت ماس، پرلیت، ورمی کمپوست، ورمی کولایت و ..... تشکیل شده اند و فاقد بذر علف های هرز و آفات و بیماری بوده و برای کشت در محیط خانه مناسب هستند. سعی کنید گلدانی را انتخاب کنید که حداقل 15 تا 20 سانتی متر ارتفاع داشته باشد تا حجم قابل قبولی از خاک در آن جا شود. اگر می خواهید در باغچه کشت خود را انجام دهید نیاز دارید که به خاک ماده آلی اضافه کنید. بهترین گزینه که قیمت بالایی هم ندارد استفاده از کود دامی پوسیده است. دقت کنید که حتما باید کود دامی پوسیده باشد. کود دامی پوسیده دارای مزایای  زیر است :  1- ساختمان خاک را تقویت می کند 2- خاک رطوبت خود را دیرتر از دست می دهد و دیرتر خشک می شود 3- خاک سبک می شود و ریشه گیاهان در خاک بهتر نفوذ می کند 4- مواد آلی به آرامی عناصر غذایی خود را در اختیار گیاه قرار می دهند. 

درباره میزان نور مورد نیاز گیاه باید توجه داشته باشید که مکانی را برای کشت خود در باغچه انتخاب کنید که حداقل 6 تا 8 ساعت نور مستقیم آفتاب داشته باشد. در غیر اینصورت یا سرعت رشد سبزی ها کاهش می یابد یا در صورتی که نور خیلی کم باشد گیاهان زرد شده و رشد علفی پیدا می کنند. کشت در گلدان از این جهت که می توان آن را جابجا کرد گزینه مناسب تری است. پنجره های رو به جنوب نور بیشتری در طی سال دریافت می کنند. 

جهت زمانبندی کاشت دقت کنید که با توجه به چهار فصل بودن کشورمان ارائه یک برنامه کشت برای کل مناطق کشور میسر نیست. بهترین گزینه توجه به دمای هوا است. سبزیجاتی مانند جعفری، شاهی  تربچه به حداقل دمای 10 درجه سانتیگراد برای رشد نیاز دارند. مابقی سبزیجات باید دمای هوا حداقل 15 درجه سانتیگراد باشد. 

برای کاشت بذر سبزیجات در گلدان می توانید از دو روش استفاده کنید : 1- بذرها را به طور یکنواخت روی خاک پخش کنید و سپس حدودا نیم سانتیمتر روی آنها خاک بریزید. 2- بذرها را به صورت یکنواخت روی خاک پخش کنید و سپس توسط یک شن کش کوچک سطح خاک را جابجا کنید تا بذرها به زیر خاک بروند. 

جهت کشت بذر در باغچه هم می توانید به دو روش اقدام کنید: 1- ابتدا کرت مورد نیاز را آماده کنید. سپس بذرها را به صورت یکنواخت در سطح خاک پخش کنید و با یک شن کش بذرها را به زیر خاک ببرید. 2- داخل کرت مورد نظر شیارهایی با فاصله 20 تا 30 سانتیمتر به طور موازی ایجاد کنید. سپس بذرها را داخل شیار ها ریخته و روی آن را با خاک بپوشانید و دقت کنید تا بذرها زیاد زیر خاک نروند. در این روش داخل هر شیار را می تواند از بذر مختلفی کشت کنید و پس از جوانه زنی بذرها وجین علف های هرز به راحتی انجام می شود. 

برای آبیاری گلدانها می توانید از اسپری آب یا آبپاش های کوچک استفاده کنید. نکته مهم درباره کاشت در گلدان این مطلب است که تا زمان جوانه زنی بذرها بایستی رطوبت سطح را حفظ کنید تا بذرها به خوبی جوانه بزنند. هر روز سطح خاک را بررسی کنید و اگر نیاز به آب داشت آبیاری کنید. همچنین می توانید با یک پلاستیک دهانه گلدان را بپوشانید تا دیرتر سطح خاک خشک شود و پس از اولین نشانه های جوانه زنی پلاستیک را بردارید. برای آبیاری باغچه می توانید از شلنگ آب و هم از فواره های آبیاری چمن استفاده کنید. حدود 5 تا 10 روز پس از کاشت بذرها در صورت مساعد بودن شرایط بذرها شروع به جوانه زنی می کنند. پس از جوانه زنی بذرها بایستی آبیاری را با فاصله منظم و به مقدار مناسب انجام داد. در روزهای گرم تابستان نیاز آبی گیاه افزایش می یابد. آبیاری را در ابتدای صبح یا بعدازظهر پس از خنک شدن هوا انجام دهید. بافت خاک بر روی دور آبیاری تاثیر گذار است. هرچه خاک سبک تر باشد به این معنی است که آب خود را زودتر از دست می دهد و باید دور آبیاری کاهش یابد (فاصله بین دو آبیاری کاهش یابد) ولی در صورتی که خاک سنگین باشد باید فاصله بین دو آبیاری افزایش یابد. 

پس از کاشت و آبیاری نوبت نگهداری از آنهاست که مرحله داشت نامیده می شود. در این مرحله پس از جوانه زنی بذرها در صورتی که تراکم کشت بیش از اندازه باشد باید تعدادی از بوته ها را از خاک خارج کنیم و به این کار تنک کاری گفته می شود. این کار سبب می شود که مابقی گیاهان رشد خود را به خوبی انجام دهند. در صورتی که قسمتی از باغچه یا گلدان سبز نکرده باشد باید دوباره در آن منطقه کار بذر کاری را انجام دهیم. به این کار واکاری گفته می شود. وجین علف های هرز نیز از جمله کارهایی است که بایستی در این مرحله انجام شود. 

کوددهی گیاهان از جمله کارهایی است که در مرحله رشد گیاهان احتمالا باید انجام دهید. انواع مختلفی از کودها شیمیایی و ارگانیک وجود دارند که می توانید برای این منظور انتخاب کنید. به طور کلی کود های شیمیایی سریعتر از کود های ارگانیک تاثیر خودشون رو آشکار میکنن ولی کود های ارگانیک نسبت به کودهای شیمیایی سالم تر هستند. کود کامل 20-20-20 کود مناسبی برا سبزیجات است. از کودهای ارگانیک هم ورمی کمپوست گزینه مناسبی است. جهت دریافت اطلاعات بیشتر مقاله انتخاب کود مناسب برای باغچه سبزی و صیفی به زبان ساده را مطالعه کنید. 

پس از 40 تا 50 روز نگهداری از گیاهان حالا نوبت برداشت است. توجه کنید که سبزیجاتی مانند تره، مرزه، ریحان، گشنیز و جعفری پس از برداشت دوباره رشد می کنند و نباید از ته آنها را از خاک جدا کرد. حدودا 5 تا 10 سانتیمتر بالاتر از خاک ساقه این گیاهان را با چاقوی تیز یا قیچی می توانید جدا کنید. غده های  پیازچه و تربچه را بایستی  از داخل خاک جدا کنید. شاهی،  شوید رو میتوانید از سطح خاک برداشت کنید. سعی کنید برداشت سبزیجات را در اوایل صبح یا بعد از غروب آفتاب انجام دهید زیرا در این زمان ها گیاهان از حداکثر طراوت برخوردار هستند و ماندگار بیشتری نیز خواهند داشت.